Borodino-południowa flanka. Niepołomice 2014

Opadły już dymy prochowe na  konwencie gier bitewnych podczas tegorocznych Pól Chwały w Niepołomicach. Tak,  jak już pisałem poprzednio,  tym razem i ja wziąłem udział w figurkowych potyczkach. Pierwszego dnia stoczyliśmy bitwę, dość luźno opartą na historycznych realiach największego starcia kampanii 1812 - Borodino. Ze względu na ilość posiadanych figurek i rozmiary terenu musieliśmy ograniczyć się tylko do południowej flanki, mniej więcej od wsi Myszyna na południu, do fleszy Bagrationa na północy,  z ich wyłączeniem. Musieliśmy iść na wiele uproszczeń, m.in zrezygnowaliśmy z wystawiania oddziałów francuskich walczących o reduty pod Semenowskoje i obchodzących je od południa. Na zaznaczonym obszarze w praktyce nie było zbyt wiele połaci odkrytego terenu nadającego się do pełnego rozwinięcia wojsk, swobodnego ostrzału artylerii czy kawaleryjskich szarży. Obszar ten był w większości pokryty krzakami olchowymi i lasem.

Na szczegółowy raport bitewny jeszcze dla mnie za wcześnie, więc ograniczę się jedynie do luźnej relacji okraszonej  zdjęciami. 

Pracę rozpoczęliśmy od ustawienia terenu, co czasem słusznie  wzbudzało humorystyczne reakcje obserwatorów ;-) 

Bardziej wnikliwi z pewnością zauważą, że nie udało nam się przygotować niektórych modeli, głównie armat,  z którymi mieliśmy spore problemy,  ze względu na braki rynkowe i luki w ofertach producentów. 

Jednostki  wojsk wynikające  z historycznej rozpiski:

Siły Rosyjskie 

III Korpus  gen. Tuczkowa (okresowo dowodzili Rosjanami -Gregorus, Maciejus oraz  kolega, którego  imienia niestety nie udało mi się usłyszeć.
1 Dywizja Grenadierów -gen. Stroganow
1 Brygada
p.leibgrenadierski- 2 Bataliony
p. grenadierów gen. Arakczejewa-2 Bataliony

2 Brygada
Pawłowski p.grenadierów- 2 Bataliony
Jekaterynosławski p.gren - 2 Bataliony

3 Brygada
Sanktpetersburski p.gren- 2 Bataliony
Tawryczeski p.gren. - 2 Bataliony

3 DP gen. P.Konownicyn
1 Brygada
Muromski pp- 2 Bataliony
Rewelski pp- 2 Bataliony
1 Kombinowany Batalion Grenadierów
2 Brygada
Czernichowski pp- 2 Bataliony
Koporski pp- 2 Bataliony
2 kombinowany Batalion Grenadierów
3 Brygada
20 p.jegrów - 2 Bataliony
21 p.jegrów -2 Bataliony

3 Brygada artylerii
Cześć 1 Roty bateryjnej - 6 dział-1 podstawka
6 rota lekka - 12 dział-1 podstawka
2 Dywizja Kirasjerów gen. Duki

Tu wystawiliśmy trzy z pięciu pułków kirasjerów, po części  dla lepszego balansu, a po części z powodu braku odpowiedniej ilości figurek kirasjerów ;-)
bateria artylerii konnej gwardii- 1 podstawka
Pułki kozackie Karpowa
Pułk Iłowajskiego XI
Pułk Karpowa II
Pułk Komisarowa I
Pułk Mielnikowa IV
Pułk Sysojewa III
1 rota artylerii dońskiej- 12 dział- 1 podstawka

W walce miały wziąć udział pewne posiłki po obu stronach, a możliwość ich przybycia  miały określić rzuty kostką. Ponadto,  o tym czy  Rosjanie rzeczywiście odeślą dywizję Konownicyna na północ, tak jak miało to miejsce w rzeczywistości również miał decydować rzut kostką, jak się potem okazało pomyślny dla wojsk Tuczkowa i Konownicyn pozostał pod Uticą. Dodaliśmy również dwie baterie armat 6 f z 1 brygady artylerii należącej do dywizji grenadierów Stroganowa. Wszystkie działa poza baterią gwardii ustawiliśmy na wzgórzu kurhanowym.

Siły Wielkiej Armii na tym odcinku:
V Korpus -ks. Józef Poniatowski
16 Dywizja Piechoty - gen.Izydor Krasiński.
1 Brygada
3 pp- 3 bataliony - 3 podstawki, 2 działa pułkowe 3 f
15 pp - 3 bataliony - 3 podstawki, 2 działa pułkowe 3 f

2 Brygada
16 pp - 3 bataliony - 3 podstawki,2 działa pułkowe 3 f
Artyleria dywizyjna
3 kompania artylerii pieszej - 4 działa  6f ,   2 7f haubice
12 kompania artylerii pieszej - 4 działa  6f , 2 7f  haubice

18 Dywizja Piechoty -gen. Karol Kniaziewicz
1 Brygada
 2 pp- 3 bataliony - 3 podstawki - 1 działo pułkowe 3 f- 1 podstawka
8 pp - 3 bataliony - 3 podstawki - 2 działa pułkowe 3 f-1 podstawka

2 Brygada
12 pp - 3 Bataliony - 3 podstawki, 2 działa pułkowe 3 f- 1 podstawka

Artyleria dywizyjna
2 (lub 4) Kompania artylerii pieszej - 4 działa 6 f, 2 haubice 7 f - 1 podstawka
5 Kompania artylerii pieszej - 4 działa 6 f - 2 haubice 7 f - 1 podstawka

Dywizji Kawalerii V Korpusu - gen. Horacy Sebastiani de la Porta
19 Brygada Jazdy:
4 pułk strzelców konnych - 4 szwadrony - 2 podstawki
12 pułk ułanów - 4 szwadrony - 2 podstawki

20 Brygada Jazdy
5 pułk strzelców konnych - 4 szwadrony - 2 podstawki
13 pułk huzarów - 4 szwadrony - 2 podstawki
Artyleria rezerwowa
2 kompania artylerii konnej – 4 działa  6 f  i 2 haubice 7 f austriackie -1 podstawka
12 kompania artylerii pozycyjnej - 6 dział 12 f i 6  dział 6 f. – 1x podstawka 12 f i 1 x podstawka 6f.-
tu zrezygnowałem z jednej podstawki  dział 6f.

VIII Korpus Westfalski gen.Andre Junota ks. d'Abrantes ( wszedł do bitwy z opóźnienia)


23 Dywizja Piechoty - gen. Tharreau

1 Brygada
3 batalion lekki
2 pp.lin - dwa bataliony, dwa działa pułkowe
6 pp.lin - dwa bataliony, dwa działa pułkowe

2 Brygada
2 batalion lekki
3 pp.lin - dwa bataliony, dwa działa pułkowe
7 pp.lin - trzy bataliony, dwa działa pułkowe

Artyleria dywizyjna
1 kompania artylerii pieszej 8 dział- 1 podstawka
Razem w dywizji 12 batalionów, 16 dział w tym 8 pułkowych,

24 Dywizja Piechoty gen. baron von Ochs
Batalion grenadierów gwardii
Batalion strzelców gwardii
Batalion strzelców karabinierów gwardii
1 batalion lekkiej piechoty,

Część kompanii artylerii konnej gwardii - 4 działa-1 podstawka
2 kompania artylerii pieszej - 8 dział- 1 podstawka
Razem w dywizji 4 bataliony, 12 dział

Kawaleria:
Brygada - gen. Hammerstein.- potraktowaliśmy całość kawalerii westfalskiej jako dywizję i dodaliśmy generała.
Szwoleżerowie - lansjerzy gwardii - 4 szwadrony - 2 podstawki
1 p.huzarów - 3 szwadrony- 1 podstawka
2 p.huzarów - 3 szwadrony-2 podstawki (oba pułki liczyły razem sześć szwadronów  czyli trzy podstawki)
 W  trakcie rozgrywki wykonałem kilka zdjęć. W miarę możliwości postaram się opisać co przedstawiają.

Moment rozpoczęcia bitwy. Z lewej korpus polski. W pierwszym rzucie 16DP.
W  drugim rzucie artyleria korpusu. W trzecim 18 DP w kolumnach. Po prawej dywizja jazdy polskiej dowodzona przez gen.Horacego Sebastianiego de la Portę, Po prawej stronie na wzgórzu baterie  rosyjskie. U dołu kozacy Karpowa. Przed Uticą i w lesie jegrzy III Korpusu.Za wsią 2 D. Gren w liniach, za nią w kolumnach 3 DP. Konownicyna,  na  północ za lasem rozwinięta 2 D.Kirasjerów z baterią gwardii.

V Korpus polski. Z przodu dywizja gen. Izydora Krasińskiego,   Z tyłu artyleria i 18 dywizja gen. Kniaziewicza.
Niebieskie kartoniki to  znaczniki artylerii regimentowej, do której zasady zostały wprowadzone całkiem niedawno przez co nie zdążyłem wykonać odpowiednich modeli.

Widoki od strony rosyjskiej. Z prawej strony pozycja kirasjerów gen.Duki.  Za stołem jeden z dowódców strony napoleońskiej Szymon-Corsarii

Widok ze starego traktu smoleńskiego od strony Możajska. Na pierwszym planie,  z prawej dywizja Konownicyna. Z lewej wzgórze kurhanowe z artylerią. Tuż za wsią 1 dywizja grenadierów Stroganowa. 

Polacy  wygrali inicjatywę i to oni rozpoczęli pierwsze natarcia. Dywizja jazdy Sebastianiego otrzymała rozkaz oczyszczenia z kozaków zarośli  na południe od Uticy. Zadanie okazało się nader trudne, a atakująca jazda polska nie potrafiła dać sobie rady z nieregularną jazdą rosyjską kryjącą się pośród krzaków i drzew. Zaważyła tu również przewaga liczebna po stronie Rosjan. 

Szarża 19 brygady jazdy w linii i 20 brygady w kolumnach, drogą przez Myszynę.

W zaroślach pod Myszyną dochodziło raz po raz do melee.Artyleria konna nie mogła należycie wspierać dywizji gdyż musiałaby razić również swoich, a poza tym była zbyt daleko.

Tymczasem pod Uticą zakończyło się rozwinięcie korpusu polskiego i dywizja Krasińskiego pewnie, jak na manewrach  ruszyła  do frontalnego ataku na wieś. W tym momencie niczego złego nie przeczuwając wyszedłem na chwilę, powierzając dowodzenie koledze. 

Po powrocie spotkała mnie przykra niespodzianka. Okazało się, że grenadierzy Stroganowa podeszli bliżej skraju wsi. Osłonięci zabudowaniami zmasakrowali ogniem karabinowym atakującą 16 DP tak,  że po dużych stratach jednostka została zdjęta ze stołu nie będąc zdolną do dalszej walki. Na zdjęciu widoczne puste miejsca po usunięciu kilku podstawek piechoty obu stron i jegrów. Tym samym po stronie napoleońskiej   pojawił się kryzys. 

Na domiar złego,  dowódca rosyjski zdecydował się na wyjątkowo zuchwały manewr i  obejście mojego  lewego  skrzydła dywizją kirasjerów i baterią konną,  które mozolnie przedzierały się przez las uticki, docierając do lewej flankiV Korpusu.
Kiedy widmo klęski zaglądało już  ks. Józefowi w oczy, w samą porę  nadeszło wybawienie...

Nadciągnął długo oczekiwany Junot z VIII Korpusem westfalskim.

Śmiałym manewrem przez rzadki las i wąską drogę z Semenowskoje do Uticy, dwie westfalskie dywizje piechoty zajęły pozycję na tyłach niczego  nieświadomej dywizji kirasjerów Duki. Tym samym pięść uderzeniowa armii rosyjskiej została odcięta i skazana na zagładę.  W trakcie tego obejścia Westfalczycy utracili jedną baterię pieszą niespodziewanie ostrzelaną przez przegrupowane z kurhanu działa rosyjskie

Artyleria westfalska odprzodkowuje działa, po czym następuje...

Bardzo udana salwa z baterii (trafienia są na 4+)

Dywizja kirasjerów ponosi duże straty i do tego z powodu wcześniejszej dezorganizacji zostaje pokiereszowana, odepchnięta  i nie nadaje się już  do walki, pozostaje po niej puste miejsce.
Na krótko przed tymi wydarzeniami na polecenie ks. Józefa, gen. Sebastani rozpoczął manewr wycofania swojej dywizji na pozycje wyjściowe po uporczywych walkach z kozakami.

Odwrót polskiej jazdy pod osłoną 20 brygady ( 13 p.huzarów i 5 p.strzelców konych)

Generał Horacy Sebastiani de la Porta przed frontem 19 brygady lekkiej jazdy (12 p.ułanów  i 4 p.strzelców konnych), w tle dwa bataliony jegrów.

W chwilę później kozacy ruszyli w pościg za jazdą polską. Tym razem walka toczyła się jednak na otwartej przestrzeni, a dodatkowo Polacy mieli wsparcie artylerii konnej. Stąd i rezultaty nie były dla kozaków korzystne. Stopniowo w powtarzających się szarżach tracili kolejne podstawki.

Tymczasem pod Uticą pozostał samotny batalion jegrów- to wszystko co pozostało z brygady jegrów z 3 DP.Na zdjęciu  na pierwszym planie gen. Kniaziewicz z lunetą. Na drugim ks. Józef za rozbitym rosyjskim jaszczem. Dalej artyleria polska.

Generał Sebastiani wietrząc łatwy kąsek rzucił do szarży na ów batalion 4 psk. O dziwo okazało się,  że batalion ten rozwinięty w linię i zaszarżowany z flanki wytrzymał dwie szarże strzelców konnych...

Dopiero przybycie 18 DP i prawie całkowite okrążenie dopełniły los tego batalionu.

 

Bardziej na lewo trwały walki i ostrzał Uticy przez artylerię polską oraz posiłki westfalskie. Wojska Wielkiej Armii szykowały się do szturmu Uticy. Nie miało to już jednak żadnego wpływu na wynik bitwy. Po szybkim obliczeniu okazało się, że Rosjanie ponieśli ponad 50 % strat co w BW-N oznacza ciężką porażkę i koniec bitwy. Dowódca rosyjski mógł już tylko wydać rozkaz do natychmiastowego odwrotu.
Na koniec chciałbym serdecznie podziękować 'Gregorusowi'  za przybycie i objaśnienie zasad, Maćkowi -'Torgillowi'  za przygotowanie scenariusza i ogromną pracę przy organizacji bitwy mimo nieobecności w Niepołomicach oraz wszystkim graczom, którzy choćby przez moment uczestniczyli w grze.
Najmocniej przepraszam, jeżeli cokolwiek wypaczyłem w opisie przebiegu  rozgrywki.
Wkrótce relacja z drugiego dnia walk ;-)
Pozdrawiam.