Pettend - Baracska. Cz 1

 

             Tradycyjnie już, w ostatni weekend sierpnia odbyło się u mnie kolejne spotkanie towarzysko - wargamingowo-grillowe. :) 

Tematycznie ponownie nawiązaliśmy do walk na Węgrzech na początku 1945 r. Tym razem było to jednak nawiązanie dużo mniej wyraźne niż w dwóch poprzednich grach. Luźnym tłem była końcowa faza Unthernemen Konrad III -trzeciej i ostatniej niemieckiej próby odblokowania oblężonego Budapesztu, ponownie jak poprzednie nieudanej.  Z uwagi na bardziej rozbudowane siły niż zwykle -mistrz ceremonii Xardas wybrał zasady Blitzkrieg Commander. W tej grze jeden czołg liczymy jako jeden pluton, a tak de facto pełne dwa plutony sprawnych czołgów to często cała realna siła broni pancernej(dwóch batalionów w pułku pancernym)  niemieckich pancernych  dywizji w tym czasie.
Przykładowo stosunkowo świeży sPzAbt 509 wystawił w pewnym momencie tylko trzy  sprawne  Tygrysy II.  Siły rosyjskie również były wówczas mocno przetrzebione.  Rejonem walk było miasteczko Baracska oraz wieś i stacja  Pettend, położone przy drodze i torach kolejowych z Kapolnasyek nad brzegiem Jeziora Velence do Budapesztu. Rozciągające się wokół Pettend równiny stały się areną zaciętych walk pancernych, w wyniku których sowieckie 1 Korpus Zmechanizowany Gwardii, V Korpus Kawalerii Gwardii, a przede wszystkim rzucony do kontrataku świeżo odbudowany 23 Korpus Pancerny poniosły ogromne straty, głównie w broni pancernej. Siły niemieckie tzn IV Korpus Pancerny SS  który obok tradycyjnych 3 DPanc SS Totenkopf i 5 DPancSS Wiking miał w tym czasie jeszcze  podporządkowane 1 DPanc gen Thunerta, 509 sPzAbt z czołgami Tiger II Ausf B, oraz I Batalion 24 Pułku Pancernego z 24 DPanc z czołgami Panther. Oczywiście nie mieliśmy na stole wszystkich tych jednostek, ale biorąc pod uwagę ich ówczesny opłakany stan liczebny to mieliśmy całkiem pokaźną ich reprezentację. Np batalion  z 23 P.Gren Panc Norge  stubaf Vogta liczył na początku tych walk  już tylko ok 120 żołnierzy, a po bitwie o Pettend stopniał do zaledwie 80 ludzi. 1 K.Zmech Gwardii miał na początku stycznia ok 180 czołgów M4A2 Sherman, ale na poczatku lutego już tylko 47 czołgów. Jeszcze gorzej poszło 23 KPanc,  25 stycznia przed wejściem do walki w korpusie było 174 czołgi  T34, a 1  lutego zostało w nim już tylko 13 czołgów. Korpus ten  w ciągu zaledwie kilku dni  został praktycznie rozstrzelany w tej bitwie, przede wszystkim za  sprawą Tygrysów Królewskich z 509 Batalionu Czołgów Ciężkich.              

Ustawienie terenu do  gry tym razem zajęło nam więcej czasu niż zazwyczaj, ale wydaje się że było warto się przyłożyć. W ostatniej chwili udało się zapewnić tory kolejowe jako fragment linii Kapolnasyek -Pettend -Baracska-Martonvasar-Budapeszt. Budynki są już znane z poprzednich gier, być może kiedyś poświęcę im oddzielny wpis. Jeśli chodzi o sprzęt pancerny pojawiło się sporo nowości  ze  strony  sowieckiej przygotowanych  głównie  przez moich kolegów. Obok klasycznych T 34 /76  i T34 /85 były to M4A2 (75mm) i M4A2(76mm), M17, SU 100. Podczas walk nad Val i Baracska  a później w Austrii,  w amerykański sprzęt wyposażony był jak już wspomniałem 1 Korpus Zmechanizowany Gwardii. Za kanałem na północnym brzegu pozycje zajęły m.in V Korpus Kawalerii Gwardii, 252 Dywizja Strzelecka, oraz 113 Dywizja Strzelecka, które to jednostki sowieckie dokąd zostały wyparte w toku niemieckiej operacji Konrad III. Do przełamania ich obrony zapewne by doszło  gdyby nie zmiana kierunku natarcia IV Korpusu Pancernego SS Ogruf. H. Gillego wymuszona przez wyższe dowództwo niemieckie, dążące do uzyskania dwóch celów- odsieczy Budapesztu i zniszczenia  sił sowieckich na zachód od Baracski. Zatem  w kluczowym momencie  Gille  zamiast sforsować Val i nacierać wprost na Budapeszt otrzymał rozkazy ataku wzdłuż Val na północny zachód w kierunku na Baracskę a  dalej na Pazmand  i Vereb. 

Kadr z niemieckiej kroniki filmowej. Panthery Ausf G  późniejszych serii z I batalionu 24 Pułku Pancernego podczas Unternehmen Konrad III . Batalion walczył poza macierzystą 24 DPanc i na  tamten moment był przydzielony do IV K.Panc SS 

Zniszczona Panthera  późnych  serii  Ausf G. Na przednim pancerzu widoczne godło 24 DPanc. 
62 to sowiecki numer wraku. 

Kolejny wrak  Panthery  I/Pz Rgt 24

Tygrysy II Ausf B krótko po przybyciu na Węgry i  rozładowaniu z wagonów. Widoczne węższe gąsienice do transportu kolejowego

Tygrysy Królewskie z 509 sPzAbt  przydzielone do korpusu Gillego. Operacja Konrad III, na dole słupka widoczne drogowskazy -Baracska 9 km, Pettend  5 km

Tygrysy II nr 300, 321 i 113 podczas Operacji Konrad III 

Befehlswagen Tiger II Ausf B  -''I'' wóz z dowództwa batalionu. Obok żołnierze i transporter  z  3 DPanc SS Totenkopf. 

 

Zniszczony na Węgrzech Marder II z 1 DPanc, widoczne godło dywizji-liść dębu. 

Zniszczona pod koniec stycznia pod Pettend Panthera z 3komp /Pz Rgt 1, nr wraku 35. Wg danych  raportu sowieckiego  otrzymała 5 trafień, a wewnątrz znaleziono 3 martwych członków załogi. Pojazd zidentyfikowany przez znanego szwedzkiego badacza kampanii na Węgrzech -Mirko Bayerla.

Oberfeldfebel Hannes Stor z 6 komp/PzRgt 1 na uszkodzonym PZ IV Ausf J

Przechodząc do samej gry, na stole zmieściły nam się symulowane miejscowości Baracska oraz mała stacja i farma Pettend wraz z przyległymi do nich rozległymi równinami, bardzo dobrze nadającymi się do rozwinięcia jednostek pancernych. U  góry zdjęcia, za kanałem  Val znalazły się okopy sowieckie  wzmocnione zasiekami na przedpolu. 

Baracska 

Pettend 

Naszą bitwę zaczęliśmy w momencie, kiedy siły rosyjskie były już wycofane za linię   kanału Val na północy, gdzie powstały obronne pozycje piechoty i kawalerii gwardii  wzmocnione umocnieniami  polowymi i zasiekami. Na zachodzie siły niemieckie dotarły do Pettend, drogi i linii kolejowej Kapolnasyek -Budapeszt. Rosjanie przygotowywali się do odparcia niemieckiej próby przebicia się do Budapesztu. Obok już obecnych  na placu boju jednostek z 1 K.Zmech Gw, V KKaw Gw miał jeszcze pojawić się świeżo odbudowywany za Dunajem 23 K.Panc. Plan dowództwa sowieckiego przewidywał użycie  go w kontrataku z północnego zachodu celem zrolowania niemieckiego frontu w  tym rejonie, 

Przeprawa 23 KPanc przez Dunaj

Stanowisko rosyjskiego moździerza na Węgrzech

Jak zwykle rosyjski 'pakfront' przysparzał Niemcom wielu problemów

Początek walk. Grenadierzy pancerni i czołgi z grupy bojowej 1 DPanc podjęli próbę sforsowania Val i uchwycenia przyczółka. 

Głównodowodzący niemieckim natarciem

Panthery z przydzielonego I batalionu PzRgt 24, jak się miało okazać odegrały w tej bitwie bardzo znaczącą rolę. 

Pettend. Zabudowania tej małej osady ze stacją kolejową zajęły resztki I/ PzGren Rgt 23 'Norge'   stubaf Vogta oraz Tygrysy II z sPzAbt 509. Swoje stanowisko zajął tam również obserwator artyleryjski. 

Zniszczone ogniem artylerii tory kolejowe pod Baracską 

Dobra pozycja Tygrysów w Pettend z polem ostrzału na równiny na zachód od linii kolejowej

Baracska 

Piechota i kawalerzyści rosyjscy w okopach nad Val

Murowane zabudowania wsi węgierskich dawały dobrą osłonę zajmującym je jednostkom.

Grupa bojowa z I/PzRgt 24 w osłonie grenadierów pancernych z 3 DPanc SS Totenkopf

Baracka, z prawej rozwijające się do natarcia czołgi sowieckie 

Zabudowania Baracski 

Za kanałem Val piechota i kawalerzyści gwardii wspierani przez T 34/76 i  działa ppanc  przygotowują się do odparcia ataku niemieckiego z południowego brzegu. 

Grupa bojowa z 1 DPanc w trakcie próby zdobycia przyczółka nad  Val 

Wrakowisko w odbitym przez Niemców Szekesfehervar(Stuhlweissenburg). Na drugim planie M4A2 Sherman wczesnych serii z 1 K.Zmech.Gwardii

CDN.