Książę Józef Poniatowski pod Lipskiem

    Mija 199 rocznica krwawej bitwy pod Lipskiem. Polakom nierozerwalnie kojarzy się ona ze śmiercią wodza armii Księstwa Warszawskiego -ks. Józefa Poniatowskiego i upadkiem nadziei na odzyskanie niepodległości u boku Napoleona.   Wielu artystów, malarzy,  przedstawiało dramatyczne sceny  z ostatnich  chwil księcia podczas odwrotu resztek korpusu polskiego nad Pleisę i Elsterę. Jednym z najpopularniejszych obrazów pokazujących to wydarzenie , jest z pewnością dzieło  autorstwa Horacego Verneta.

 Książę przedstawiany jest najczęściej  w rogatej czapce , z kompletem orderów na mundurze  i nieodłącznej niedźwiedziej burce.                   

   Rzeczywistość owych kilku ponurych , pochmurnych i deszczowych  październikowych

dni nie wyglądała jednak   tak efektownie.

   Józef Grabowski -oficer ordynansowy w  sztabie cesarza,  w swoich pamiętnikach , w ten sposób opisuje spotkanie z księciem podczas bitwy:

'' ...książę Poniatowski przyjechał na karym koniu z  jednym oficerem, lecz nie pamiętam z którym i ordynansem do cesarza. 

Książę pozdrowił mnie uprzejmym  ukłonem głowy i zapytał gdzie jest cesarz. Wskazałem mu. Książę zsiadł z konia i poszedł do cesarza na piętro domku(młyn koło  mostu Lindenau). Ja zostałem w sieni. Po chwili książę zeszedł i podaną mu przez ordynansa fajkę chciał zapalić. Postrzegłszy to, wpadłem do kuchni gospodarza , chwyciłem obcęgami  za węgielek i na fajkę  (stambułkę) księciu włożyłem. 

  Książę podziękował mi uprzejmie słowami : 

-Dziękuję Ci bywaj zdrów!

Zaczem na konia wsiadł i na powrót jął się przeciskać przez tłok ku Lipskowi. 

Twarz księcia była blada i widać było na niej  smutek i ponurość.  Postawa jednak księcia  wspaniała, determinowana, była znakomitą.

  Poniatowski miał wówczas na sobie mundur generalski polski, spodnie szare z lampasami, gwiazdę Legii Honorowej i wojskowego krzyża, kapelusz stosowany i burkę którą trzymał ordynans, bo ją książę zdjął wchodząc do cesarza.[...]

Cesarz powierzył księciu dowództwo całej ariergardy. Poniatowski miał broniąc się na tyłach dać czas wojsku, pozostałym jeszcze a licznym ekwipażom wojskowym i artylerii rezerwowej do przejścia przez miasto i most . 

Cesarz  miał podobno powiedzieć:

-Ils sont tous demoralises, hormis Poniatowski. (wszyscy są zdemoralizowani oprócz Poniatowskiego)..."

Poniżej rekonstrukcja ubioru księcia Poniatowskiego  wg. R.Morawskiego.